معرفی زیارتگاه ملا عبدالله بهابادی (رحمة الله علیه)

آرامگاه ملا عبدالله بهابادی، مزار صاحب کتاب «حاشیه» و عالم و فیلسوف قرن ۱۰ هـ.ش در شهرستان بهاباد است که سازه‌ای خشتی با مساحت ۱۴۸ مترمربع و متعلق به دوره قاجار می‌باشد و در حال حاضر، به مجموعه‌‌ فرهنگی ـ تفریحی بهاباد تبدیل شده است.

این بقعه، آرامگاهی مسقف با ۲ ورودی از سمت غرب و شرق می‌باشد که ورودی غربی آن، ۲ ایوانچه با پله‌هایی منتهی به پشت‌بام مقبره دارد و فضای داخل خود مقبره هم به شکل هشت‌ضلعی با یک سقف گنبدی است. قبر ملا عبدالله، دقیقاً در وسط این مقبره قرار گرفته و هیچ سنگ‌قبری ندارد؛ تنها توسط پارچه‌ای سبزرنگ پوشیده شده است.

بقعه، دارای چند طاقچه و طاق‌نما می‌باشد و سقف آن، به‌صورت هلالی و جناغی با کاشی‌کاری و گچ تزیین شده است. قسمت جنوبی ساختمان نیز ۳ ایوان با سقف جناغی و یک پنجره زیبا در ایوان وسطی دارد. این ساختمان با مصالح آجر، سنگ و ملات گل و گچ ساخته شده و هیچ‌گونه تزئین و زینت خاصی ندارد.

زیارتگاه ملاعبدالله بهابادی یزدی، با شماره ۳۱۳۱۲ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.

علامه آخوند ملا عبدالله بهابادی کیست؟

«عبدالله بن شهاب‌الدین حسین بهابادی یزدی» معروف به «نجم بن شهاب و عبدالله بهابادی» و در حوزه‌های علمیه نیز به «ملاعبدالله صاحب حاشیه منطق» شهره می‌باشد و ولادت او را، اوایل قرن دهم هـ.ش در مهاباد و وفاتش را هم سال ۹۵۲ هـ.ش در عراق ثبت کرده‌اند. از زمان فوت وی تاکنون، آرامگاهش زیارتگاه مردم بهاباد و مورداحترام همگان گردیده است.

در بعضی از مراجع، ملاعبدالله بهابادی یزدی را «بهابادی» و در برخی «شهابادی» می‌دانند؛ اما به‌هرحال، شهرت اصلی او به یزد برمی‌گردد و پدرش، «شهاب‌الدین» از اشراف بهاباد و دارای منزلتی خاص بوده است.

علامه عبدالله؛ امام، دانشمند و عالم منطق دوران صفویه (دوران گسترش و خروج اسلام و تشیع از انزوا) بوده که در اصفهان، نزد «جمال‌الدین محمود» و در شیراز هم نزد «امیر غیاث‌الدین دشتکی» تحصیل کرده که در حین تحصیل، به تدریس و تربیت شاگردانی نظیر شیخ بهایی، ابومنصور فرزند شهید ثانی، شمس‌الدین و... نیز مشغول بوده ‌که در اواخر عمر، به نجف اشرف رفته و مسئولیت خزانه‌داری حرم شریف حضرت علی (ع) را بر عهده داشته ‌است. بعد از او نیز فرزندانش، عهده‌دار این سِمت شده و طایفه معروف «بیت المُلا» را شکل داده‌اند.

معرفی ابعاد شخصیتی علامه ملاعبدالله بهابادی

عبدالله بهابادی یزدی (ملاعبدالله بهابادی یزدی) سرآمد علمای عصر خود و بی‌نظیر در زهد و تقوا بوده و القابی همچون علامه زمان، اتقی و ازهد عصر خود، فقیه منطقی، عالم فاضل، شارح متفکر منطق و... داشته است.

آخوند ملا عبدالله، صاحب کرامات و نور باطنی بوده که به غیبیات، آگاهی داشته و به مقام تهذیب نفس دست یافته است. وی در علم منطق نیز به مقام استادی و کمال رسیده و اسطوره زمان خود بوده است.

حاشیه نفیس ملا عبدالله یزدی معروف به «حاشیه ملاعبدالله»، یکی از بزرگ‌ترین علل شهرت آخوند ملاعبدالله و کتاب «تهذیب المنطق تفتازانی» می‌باشد که به‌منظور تفسیر و بیان تهذیب المنطق نوشته شده است. این حاشیه در ایران و هند بیشتر از خود تهذیب، در حوزه‌های علمیه و دانشگاه‌ها تدریس و استفاده می‌شود و تا امروز یکی از کتب معروف حوزه‌های علمیه در زمینه منطق می‌باشد.

۲۰ اثر از علامه ملا عبدالله بهابادی شناسایی شد!

«ملاعبدالله بهابادی»، خدمات زیادی به جامعه بشریت ارائه کرده است. این فقیه علم منطق _حلّال مجهولات از طریق تفکر در معلومات_، دارای تألیفات قلمی و نفیس فراوانی به دو زبان عربی و فارسی می‌باشد که در حین استحکامی و والامقامی، عبارات آسان و قابل‌فهمی دارد و تقریباً، از حسن ایجاز برخوردار می‌باشد.

علامه در علم تفسیر ۳ کتاب، در فقه چند اثر، در کلام و فلسفه و بلاغت نیز آثاری نفیس عربی و فارسی دارد که مجموع آن‌ها، به ۲۰ اثر می‌رسد.

ازجمله آثار وی عبارت‌اند از؛ حاشیه تهذیب المنطق سعدالدین تفتازانی به زبان عربی، شرح تهذیب المنطق به فارسی، حاشیه بر مختصر و مطوّل تفتازانی، التجاره الرابحه فی تفسیر السوره و الفاتحه، شرح قواعد در فقه شیعه حاشیه بر حاشیه شریفیه و شرح شمسیه و جلالیه و خطایی، الدّره السنیه فی شرح الرساله الالفیه الشهیدیه و... .